نقش هوش مصنوعی در آموزش و پژوهش چیست؟
تأثیری که از هوش مصنوعی در آموزش انتظار داریم عمدتاً به‌خاطر تواناییِ این فناوریِ جدید در پردازش مجموعه‌های بزرگ داده (data) و استفاده از الگوریتم‌های پیچیده در جهتِ ایجاد تجربههای شخصی‌سازی‌شدهٔ یادگیری است.
ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی محتوای آموزشی را بر اساس نیازهای تک‌تک دانشآموزان و دانشجویان ارائه می‌دهند، پیشرفت آنها را پیگیری و بررسی میکنند، و مسیرهای یادگیری را بر اساس داده‌های به‌دست‌آمده در لحظه تنظیم مینمایند.
البته مراحل اولیهٔ این تغییر به همکاری بین معلمان و توسعه‌دهندگان ابزارهای هوش مصنوعی نیاز دارد. آنها باید ابزارهایی مثل شبیه‌سازهای مجازی و سیستم‌های شخصی‌سازی‌شده برای تدریس بسازند که بتوانند روند و نتیجهٔ یادگیری را بهبود ببخشند.
برای شکل‌دهی به آیندهٔ آموزشی مبتنی بر هوش مصنوعی، چند گام مهم باید برداشته شوند:
- آموزش معلمان برای یکپارچه‌سازیِ روشهای تدریس با هوش مصنوعی؛
- ترویج استفادهٔ اخلاقی از ابزارهای هوش مصنوعی و آموزش عمومی دربارهٔ پیامدهایش؛
- و توسعهٔ هوش انسانی در زمینه‌های مهارت‌های اجتماعی و هوش هیجانی؛ یعنی حوزه‌هایی که هوش مصنوعی هنوز توانایی چندانی در آنها ندارد.
هوش مصنوعی ظرفیت پاسخ‌گویی به چالشهایی مانند کمبود معلم در بعضی مناطق و پُرکردنِ شکاف‌های تحصیلیِ دانشآموزان را دارد. ضمن آنکه میتواند با ارائهٔ تجربههای سفارشی‌شدهٔ یادگیری نتایج تحصیلی دانشآموزان را بهبود ببخشد.
نکتهٔ دیگر اینکه امروزه با پیشرفت مهارت‌های استفاده از فناوری‌های نوین در دانشآموزان، تقاضا برای یادگیری شخصی‌سازی‌شده و آموزش‌های مبتنی بر فناوری هم، مانند بعضی اپ‌های آموزشی، افزایش یافته است.
حتی در بسیاری از مدارس کشور ما هم دوره‌های درسی دیجیتال و دستگاه‌های موردنیاز برای استفاده از آن دوره‌ها و ارائهٔ تجربههای آموزشی سفارشی در دسترس هستند.
با همهٔ این بحث‌ها دربارهٔ هوش مصنوعی در آموزش یک نکته کاملاً روشن است و آن اینکه: حوزهٔ آموزش نمی‌تواند و نباید به روشهای سنتی و آنالوگ برگردد. چالش اصلی در استفادهٔ مؤثر از ابزارهای دیجیتال در جهتِ بهبود نتایج یادگیری نهفته است.
📚 برای کسب اطلاعات در زمینه ریسرچ پروپوزال چیست مقاله زیر را مطالعه کنید:
ریسرچ پروپوزال چیست + ۷ نکته مهم در نگارش ریسرچ پروپوزال برای اپلای
آیا تحول دیجیتال در مقاطع ابتدایی و دبیرستان امکان‌پذیر است؟
نقش هوش مصنوعی در آموزش مقاطع ابتدایی و دبیرستان دورهٔ اول و دوم اهمیت زیادی پیدا کرده است، چون تحول دیجیتال روشهای عملکردی در مدارس را تغییر می‌دهد.
تا پیش از این بحث استفاده از هوش مصنوعی بیشتر در حوزه‌های صنایع و کسب‌وکار جریان داشت، اما ابزارهای مبتنی بر این فناوری در آموزش و پژوهش روزبه‌روز کاربرد بیشتری پیدا میکنند.
نکتهٔ مهمی که متخصصان آموزش هم روی آن تأکید دارند، این است که هوش مصنوعی نباید جایگزین معلم شود، بلکه باید بهعنوان ابزاری برای پشتیبانی از روشهای آموزشی به کار گرفته بشود.
هوش مصنوعی کمک میکند تا تجربههای یادگیریِ دانشآموزان شخصیسازی شوند؛ یعنی دیگر یک روش و رویکرد یکسان برای همهٔ دانشآموزان به کار نرود. در واقع نیازهای منحصربه‌فرد هر دانش‌آموز را شناسایی، و آنها را برآورده میکند.
تحول دیجیتال در آموزش صرفاً به پذیرش فناوری‌های جدید محدود نمی‌شود، بلکه به بازنگری در شکل ارائهٔ آموزش نیاز دارد. مدارس ابتدایی و دبیرستان در سطح جهان بهطور فزاینده‌ای از فناوری‌های SMAAC (نرم‌افزار، رسانه، اپلیکیشن، تحلیل داده، و محتوا) برای افزایش تعامل دانشآموزان و بهبود نتایج یادگیریِ آنها استفاده میکنند.
هوش مصنوعی، به‌ویژه از طریق یادگیری ماشین (Machine Learning)، درحال تغییر روندها و رویکردهای آموزشی است. در شیوهٔ شخصیسازی تجربههای یادگیری هم پیشرفت‌هایی قابل‌توجه ایجاد کرده است.
در سطح جهانی، پلتفرم‌هایی مانند DreamBox Learning و Knewton نشان داده‌اند که هوش مصنوعی میتواند با سازگاری با نیازهای شخصیِ هر دانش‌آموزی در جهت یادگیری بهتر، به تحول در آموزش کمک کند.
اما مقیاس‌پذیری یادگیری شخصی‌سازی‌شده در همهٔ دروس و مقاطع سنی هنوز چالش‌برانگیز است. اینجاست که انتظار می‌رود با تداوم مسیر بهکارگیری یادگیری ماشین در روندهای آموزشی، شاهد تأثیر بیشتر هوش مصنوعی بر اثربخشی معلمان با ارائهٔ بینش‌های ارزشمند از پیشرفت دانشآموزان باشیم.
آینده هوش مصنوعی در آموزش چگونه است؟
پیش‌بینی‌های موجود از آیندهٔ هوش مصنوعی در آموزش از پیشرفت بیشتر در راستای ارائهٔ تجربههای شخصی‌سازی‌شدهٔ یادگیری خبر می‌دهند.
ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند مقادیر بسیار زیادی از دادهها را پردازش کنند، محتوای آموزشی را در لحظه تنظیم نمایند، و محتوای مرتبط و مؤثری را بر اساس نیازهای هر دانش‌آموز به او ارائه کنند.
با وجود نگرانی‌های موجود از وابستگی بیش از حدِ دانشآموزان به فناوری‌های جدید، ظرفیت هوش مصنوعی برای افزایش تعامل، کارایی و اثربخشی در آموزش و پژوهش غیرقابل انکار است.
نکتهٔ مهم دیگر اینکه هوش مصنوعی صرفاً به تغییر رویکردهای آموزشی محدود نمی‌شود، بلکه فرصت‌هایی جدید برای برقراری ارتباطات جهانی و ایجاد تغییرات اجتماعی به همراه می‌آورد. این فناوری فراتر از مرزها عمل میکند.
سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، مانند ترجمهٔ ماشینی، درحال ایجاد پُل روی شکاف‌های فرهنگی و زبانی، و تقویت درک متقابل انسان‌ها از یکدیگر هستند.
ابتکارات جالبی مانند Peace Machine از هوش مصنوعی برای ترویج آگاهی هیجانی، انصاف در رفتار، و ترمیم سوگیری‌های فرهنگی استفاده میکنند. چنین تلاش‌هایی حاکی از ظرفیت‌های هوش مصنوعی برای رسیدگی به مسائل اجتماعی و کمک به برقراری صلح جهانی هستند.
در نهایت اینکه چالشهایی مانند حفظ حریم خصوصی دادهها نیز در مسیر پیشرفت هوش مصنوعی باید مورد توجه قرار بگیرند. پژوهشگران این حوزه از ضرورت پاسخ‌گویی بیشتر در قبال توسعهٔ هوش مصنوعی می‌گویند، و پیشنهاد می‌دهند که کمیته‌های اخلاقی مستقل برای اطمینان از شفافیت و محافظت از داده‌های کاربران ایجاد شوند.
و تأکید نهایی اینکه هوش مصنوعی باید بهعنوان ابزاری برای پشتیبانی از معلمان دیده شود، نه جایگزینی برای آنها. با این رویکرد ارتباطات انسانی همچنان در مرکز فرایند آموزش و یادگیری باقی می‌مانند.
کتابچه اصطلاحات اپلای 📖
راهنمایی برای شروع مسیر اپلای شما که به صورت رایگان از طریق دکمه زیر قابل دسترس است.👇
کتابچه اپلای ابرادین📚 برای کسب اطلاعات در زمینه لینکدین برای مهاجرت مقاله زیر را مطالعه کنید:
راهنمای کامل استفاده از لینکدین برای مهاجرت + ۵ مرحله مهاجرت تحصیلی با لینکدین
جمع‌بندی
هوش مصنوعی با ارائهٔ تجربههای شخصی‌سازی‌شدهٔ یادگیری درحال ایجاد تحول در آموزش است. هوش مصنوعی، با همهٔ چالشهایی که در این مسیر وجود دارند، ظرفیت دسترس‌پذیرتر، مؤثرتر و جذاب‌تر کردن آموزش و پژوهش را دارد. با یکپارچه‌سازیِ ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی با روشهای سنتیِ تدریس می‌توانیم آینده‌ای بهتر برای دانشآموزان بسازیم.
نظر شما دربارهٔ استفاده از هوش مصنوعی در آموزش و اثرات آن روی یادگیری دانشآموزان و دانشجویان چیست؟ بیشتر روی آثار مثبتش نظر دارید یا به چالش‌هایش فکر می‌کنید؟ لطفاً برای ما و سایر خوانندگان بلاگ ابرادین کامنت بگذارید تا بیشتر در این زمینه با هم گفت‌وگو کنیم.
منبع: مقالهٔ Artificial intelligence and the future of education، کتابخانهٔ دیجیتال یونسکو
سوالات متداول
هوش مصنوعی در آموزش به شخصیسازی تجربههای یادگیری، تنظیم محتوای آموزشی بر اساس نیازهای فردیِ دانشآموزان، و پیگیری پیشرفت تحصیلی آنها، و در نتیجه بهبود نتایج کمک میکند.
هوش مصنوعی با تحلیل دادههایش از یادگیری دانشآموزان و تنظیم محتوای آموزشی متناسب با نیازهای هرکدام، تجربههای یادگیری را شخصیسازی میکند. ابزارهای مبتنی بر این فناوری پیشرفت دانشآموزان را بهطور مستمر پیگیری میکنند، و مسیر یادگیریشان را هوشمندانه تنظیم مینمایند.
خیر! هدف از بهکارگیری هوش مصنوعی در آموزش جایگزینی معلمان نیست، بلکه استفاده از این فناوری بهعنوان ابزاری حمایتی برای تقویت روشهای تدریس و بهبود نتایج یادگیری است.
بله! هوش مصنوعی میتواند با ارائهٔ محتوای آموزشی سفارشیشده و ایجاد دسترسی بهتر به منابع یادگیری، به رفع کمبود معلم در مناطق دورافتاده کمک کند.
یکی از چالشهای اصلی، حفظ حریم خصوصی دادهها و جلوگیری از سوءاستفاده از اطلاعات دانشآموزان است. علاوه بر این، باید از استفادهٔ اخلاقی هوش مصنوعی اطمینان حاصل شود و کمیتههایی مستقل برای نظارت بر توسعهٔ این فناوری ایجاد شوند.
