توجه: در این مقاله بیشتر روی GPA در سیستمهای نمرهدهی بین‌المللی تمرکز می‌کنیم؛ یعنی به محاسبهٔ معدل در مدارس و دانشگاه‌های ایالات متحده و اروپا می‌پردازیم، نه محاسبهٔ معدل در سیستم آموزشی ایران یا تأثیرگذاری معدل در کنکور دانشگاه‌های ایران.
معدل یا GPA چیست
جیپیای یا GPA مخفف عبارت Grade Point Average به‌معنی میانگین نمره‌هاست. معدل در بیشتر سیستمهای بین‌المللی با تبدیل نمرههای حروفی (یعنی A، B، C و غیره) به مقادیر عددی و میانگین‌گیری از آن‌ها محاسبه میشود.
در نظام آموزشی ایران به نتیجهٔ عملکرد هر دانش‌آموزی از صفر تا ۲۰ نمرهدهی میشود، و بعد با میانگین‌گیری از همهٔ نمرههای دروس در طول ترم معدل مشخص میشود.
اما در بسیاری از کشورهای جهان، از جمله ایالات متحده، معدل در مقیاس صفر تا ۴ تعیین میشود. عدد ۴ در این بازه به‌معنای کارنامهٔ تحصیلیِ عالی است.
در جدول زیر سیستم نمرهدهی حروفی، درصدی و GPA را مقایسه می‌کنیم:
| نمرهٔ حروفی | درصد | نمره در مقیاس GPA |
| A+ | ۹۷درصد تا ۱۰۰درصد | ۴ |
| A | ۹۳درصد تا ۹۶درصد | ۴ |
| A- | ۹۰درصد تا ۹۲درصد | ۳٫۷ |
| B+ | ۸۷درصد تا ۸۹درصد | ۳٫۳ |
| B | ۸۳درصد تا ۸۶درصد | ۳ |
| B- | ۸۰درصد تا ۸۲درصد | ۲٫۷ |
| C+ | ۷۷درصد تا ۷۹درصد | ۲٫۳ |
| C | ۷۳درصد تا ۷۶درصد | ۲ |
| C- | ۷۰ تا ۷۲درصد | ۱٫۷ |
| D+ | ۶۷درصد تا ۶۹درصد | ۱٫۳ |
| D | ۶۵درصد تا ۶۶درصد | ۱ |
| F | زیر ۶۵درصد | ۰ |
سیستم نمرهدهی و معدل‌گیری در کشورهای مختلف فرق دارد، اما عملکرد اصلی آن یکسان است؛ یعنی ارائهٔ نمایه‌ای مختصر و عینی از عملکرد تحصیلیِ دانشآموز یا دانشجو.
معدل دبیرستان در همهٔ کشورهای دنیا از معیارهای مهم برای شکل‌دهی به مسیر تحصیلیِ دانش‌آموزان است. فردی که معدلی بهتر دارد، فرصت‌های تحصیلی بهتری هم، از جمله در پذیرش دانشگاه‌ها و اخذ بورسیه‌ها، برایش فراهم میشود.
در بیشتر کشورها معدل دبیرستان بر اساس مقیاس صفر تا ۴ محاسبه میشود، اما بعضی مؤسسه‌های آموزشی از مقیاس‌های وزنی برای محاسبهٔ معدل دروس چالشبرانگیزتر استفاده می‌کنند.
برای کسب اطلاعات در زمینه هزینه آزادسازی مدرک برای اپلای چقدر است؟ مقاله زیر رو بخون:
هزینه آزادسازی مدرک برای اپلای چقدر است؟
معدل وزنی با غیروزنی چه تفاوتی دارد؟
در نمرهدهی غیروزنی (Unweighted Scales) همهٔ دروس به‌طور یکسان و بدون درنظرگرفتنِ سطح دشواری‌شان ارزیابی می‌شوند. نمرهٔ A در همهٔ کلاس‌ها و برای همهٔ درس‌ها همان ارزش ۴ را دارد.
چنین مقیاسی بازتابی ساده از عملکرد کلیِ دانشآموز است، اما بعضی دانش‌آموزان موفقیت‌های بیشتری در دروس به‌اصطلاح سختتر کسب کرده‌اند. تکلیف آن‌ها چه میشود؟
در نمرهدهی وزنی (Weighted Scales) به دروس پیشرفته‌تر یا دشوارتر یا چالشبرانگیزتر نمره‌ای اضافی داده میشود. برای مثال، ممکن است نمرهٔ A در درسی دشوارتر به‌جای ۴ ارزش ۵ داشته باشد.
یعنی در سیستم نمرهدهی وزنی به چالش‌های بیشتر در دروس دشوارتر توجه، و به دانش‌آموزانی که این چالش‌ها را با موفقیت پشت سر گذاشته‌اند پاداش داده میشود.
بنابراین معدل‌های وزنی نمایه‌ای دقیق‌تر و قابل اعتمادتر از تعهد تحصیلی دانشآموز به شمار می‌روند. برعکسِ این قضیه هم صادق است.
یعنی اگر دانش‌آموزی دروس سخت کمتری را پشت سر گذاشته باشد، چه‌بسا نمرهدهی وزنی به معدل بالاتری برایش منجر شود، و نشان‌دهندهٔ توانایی‌های تحصیلیِ واقعی او نباشد.
میانگین GPA دبیرستان چیست؟
گرفتن معدل کامل در دبیرستان، به‌ویژه در مقیاس صفر تا ۴، دستاوردی استثنایی به شمار میرود. چنین عملکردی به دریافت نمرههای A در همهٔ دروس طی سال‌های دبیرستان نیاز دارد.
رسیدن به چنین سطحی نه‌فقط تعهد دانشآموز به برتریِ تحصیلی را نشان می‌دهد، بلکه درخواست‌های او برای پذیرش در دانشگاه‌ها، و اخذ بورسیه را به‌طور چشمگیری قابل قبول‌تر می‌کند.
این‌ها مهم‌ترین عوامل در محاسبه GPA دورهٔ دبیرستان به شمار می‌روند:
- انتخاب دروس: سختی دروس انتخابیِ دانشآموز –که البته در ایران معمول نیست–روی معدل تأثیر می‌گذارد. مسلماً دروس سختتر نمرهٔ بیشتری دارند، و چه‌بسا معدلِ دانشآموز را در مقیاس وزنی افزایش بدهند.
- کسب نمره: نمرههای دانشآموز در هر کلاس عامل اصلی در محاسبهٔ معدل است. پِرواضح است که نمرههای بالاتر باعث افزایش معدل می‌شوند، و نمرههای پایین‌تر آن را کاهش می‌دهند.
- واحد درسی: بعضی دروس بیشتر از بقیه اهمیت دارند، و به‌تبع آن تأثیری بیشتر روی معدل کل می‌گذارند. واحد درسی (credit hour) بیشتر برای یک درس یعنی تأثیر بیشتر بر معدل کل.
- نظام نمرهدهی: سیاست‌های هر مدرسه‌ای در سطح بین‌المللی برای نمرهدهی ممکن است فرق‌هایی داشته باشد. برای نمونه، بعضی مدارس از نمرههای + و – (مثلاً A- یا +B) استفاده می‌کنند، ولی بعضی دیگر ممکن است چنین کاری نکنند.
میانگین GPA دانشگاه چیست؟
میانگین جیپیای دانشگاه بسته به مؤسسه، دورهٔ تحصیلی و تعداد دانشجویی تفاوت دارد. معمولاً جیپیای ۳ (که معادل میانگین B است) نمره‌ای قابل قبول دانسته میشود. اما در برنامه‌های رقابتی‌تر، میانگین جیپیای ممکن است بالاتر باشد.
برای نمونه، در دانشگاه‌های معتبر بین‌المللی یا در رشته‌های تحصیلی رقابتی‌تر، میانگین جیپیای مورد نیاز به ۳٫۵ یا حتی ۳٫۷ نزدیک‌تر است.
گرفتن GPA بالا در دانشگاه چالش‌برانگیز است، به‌ویژه وقتی تقاضای پذیرش افزایش می‌یابد. نکتهٔ مهم اینکه حفظ جیپیای مناسب برای دانشجویانی که می‌خواهند بورسیه‌ها، کارآموزی‌ها یا فرصت‌های شغلیِ خوبی داشته باشند، ضروری است.
کارفرمایان و دانشگاه‌ها (برای مقاطع تحصیلات تکمیلی) معمولاً دنبال متقاضیانی با جیپیای بالا هستند، زیرا معدل بالاتر حاکی از توانایی‌های تحصیلی قوی و تعهد به تلاش و برتریِ علمی است.
کتابچه اصطلاحات اپلای 📖
راهنمایی برای شروع مسیر اپلای شما که به صورت رایگان از طریق دکمه زیر قابل دسترس است.👇
کتابچه اپلای ابرادیندر پاسخ به اهمیت GPA چیست باید تأکید کرد این نمره علاوه‌بر ارائهٔ معیاری کلی برای سنجش موفقیت تحصیلی دانشجو، گاهی اوقات دستاوردهایی نیز به همراه دارد.
جالب است بدانید بعضی دانشگاه‌ها به دانشجویانی که جیپیای بالایی دارند، جوایزی مانند «کوم لوده» (Cum Laude)، «مگنا کوم لوده» (Magna Cum Laude) یا «سوما کوم لوده» (Summa Cum Laude) اعطا می‌کنند.
نکته: این جوایز افتخارات تحصیلی برای دانشجویان ممتاز دانشگاه هستند.
واحدهای درسی چه نقشی در محاسبه GPA دانشگاه دارند؟
ساعات اعتبار (credit hours) –که در سیستم آموزشیِ ایران با نام واحد درسی از آن یاد می‌کنیم– از مهم‌ترین عوامل در محاسبهٔ جیپیای دانشگاه هستند. این مفهوم به مقدار زمانی اشاره دارد که دانشجو طی هفته در کلاس صرف می‌کند.
برای نمونه، درسی دانشگاهی ممکن است ۳ واحد باشد، به این معنی که هفته‌ای سه جلسه برگزار میشود، و دانشجو باید در این جلسه‌ها حاضر شود.
در محاسبه GPA دانشگاه، تعداد واحد درسی ارتباطی مستقیم با وزن‌دهی به آن درس دارد، و روی جیپیای کلی تأثیر می‌گذارد.
برای محاسبه معدل باید نمرههای هر درس را در تعداد واحدهای درسی ضرب کنید. سپس مجموع نمره‌ها را بر مجموع تعداد واحدهای درسی تقسیم کنید.
برای مثال فرض کنید دانشجویی در درسی ۴واحدی نمرهٔ A (معادل ۴)، و در درسی ۳واحدی نمرهٔ B (معادل ۳) کسب کرده است.
برای محاسبه GPA یا معدل باید نمره ۴ را در تعداد ۴ واحد درسی، و نمره ۳ را در ۳ واحد ضرب کند. سپس مجموع نمره‌ها را بر مجموع واحدهای درسی تقسیم نماید. حالا GPA چیست | در این مثال معدل ۳٫۵۷ به دست می‌آید.
راهکار افزایش GPA چیست
راه‌های زیادی برای بهبود عملکرد تحصیلی و رسیدن به نمرهٔ بالاتر وجود دارند. استراتژی‌های زیر شما را در حفظ معدلی رقابتی، و حتی رسیدن به نمرهٔ کامل ۴ در مسیر پیشرفت تحصیلی کمک می‌کنند.
۱. عادت مطالعهٔ مؤثری برای خود بسازید
یکی از بهترین راه‌های بهبود GPA ایجاد عادات مطالعهٔ قوی از همان روزهای ابتدایی ترم است. دانشجویان موفق معمولاً بر استمرار مطالعه به‌جای آمادگیِ شب امتحانی تأکید دارند. با مطالعهٔ مداوم در طول ترم دچار استرس شب امتحان هم نمی‌شوید.
در طول روز و هفته زمانی مشخص را به مطالعهٔ دروس اختصاص بدهید، و به نزدیک بودن یا نبودنِ روز امتحان توجهی نکنید.
مباحث پیچیده را به بخش‌هایی کوچک‌تر و قابل کنترل تقسیم، و آن‌ها را به‌طور مرتب مرور کنید. برای پیگیری تکالیف، مهلت‌ها و امتحانات از اپ‌ها و ابزار دیجیتال استفاده کنید.
۲. یادگیری فعال انجام بدهید
یادگیری غیرفعال، مثلاً خواندنِ صرف یادداشت‌ها، نسبت به یادگیری فعال کم‌اثرتر است. یادگیری فعال به درگیری بیشتر با مطالب درسی نیاز دارد.
تکنیک‌هایی مانند خلاصه‌نویسی مطالب به زبان خودتان، آموزش آنچه آموخته‌اید به دیگران (و حتی دانش‌آموزان فرضی)، یا به‌کارگیریِ مفاهیم در موقعیت‌های واقعی کاربردی و مؤثر هستند.
سبک‌های مختلف یادگیری را در روتین مطالعه‌تان بگنجانید. برای نمونه، بعضی دانشجویان از ابزار کمک‌آموزشی بصری استفاده می‌کنند، و بعضی هم یادگیری مبتنی بر ابزار شنیداری را ترجیح دهند. تکنیک‌های مختلف را امتحان کنید تا به بهترین روش بر اساس نیازهای خودتان برسید.
۳. در کلاس مشارکت داشته باشید
مشارکت در کلاس تأثیر زیادی روی معدل دارد. حضور فعالانه در سخنرانی‌ها، بحث‌ها و فعالیت‌های گروهی نه‌فقط به درک بهتر مطالب کمک می‌کند، بلکه به اساتید نشان می‌دهد به موضوعِ کلاس علاقه‌مند هستید.
اساتید معمولاً به دانشجویان فعال توجه بیشتری دارند، و نمرهٔ مشارکت برایشان در نظر می‌گیرند. همین نمرههای اندک در معدل نهایی تأثیر زیادی دارند؛ چون قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود!
یادداشت‌برداری دقیق و ساختارمند در کلاس هم اهمیت دارد. همین یادداشت‌ها منابع مطالعاتی ارزشمندی برای امتحانات و سایر تکالیف می‌شوند.
یادداشت‌هایتان را مرتباً مرور کنید، و اگر به توضیح بیشتری نیاز داشتید، حتماً بپرسید. به یاد داشته باشید اساتید از دانشجویانی که دنبال درکی عمیق‌تر از موضوع هستند، استقبال می‌کنند.
۴. از متخصص‌ها کمک بگیرید
اگر مشکلی در درک مطالب دارید، حتماً کمک بخواهید. بسیاری از دانشگاه‌های بین‌المللی مراکز تدریس خصوصی یا کمک‌نویسی دارند که دانشجویان را در دروس پشتیبانی می‌کنند.
برای نمونه نگاهی به این وب‌سایت بیندازید که واحد پشتیبانی تحصیلی در دانشگاه جانز هاپکینز ایالات متحده است. یا این صفحهٔ خدمات کمک‌آموزشی در دانشگاه Rowan آمریکاست.
علاوه‌بر این‌ها، بسیاری از اساتید ساعات مشاوره دارند. از این فرصت برای گرفتن بازخوردی شخصی‌تر از تکالیف خود، و مشاورهٔ تخصصی با استادتان استفاده کنید.
در پروژه‌های گروهی با هم‌کلاسی‌هایی همکاری کنید که درکی قوی از مطالب دارند. همکاری با دیگران نه‌فقط تسلط شما بر موضوع را تقویت می‌کند، بلکه فرصت‌هایی برای تبادل ایده‌ها و دیدگاه‌ها فراهم می‌آورد.
۵. رابطهٔ آینده شغلی با GPA چیست
به تأثیر معدل روی فرصت‌های شغلی‌تان در آینده فکر کنید. بسیاری از برنامه‌های تحصیلات تکمیلی، بورسیه‌های تحصیلی و کارفرمایان از معدل به‌عنوان معیاری برای سنجشِ شایستگی علمی متقاضیان استفاده می‌کنند.
البته معدل بالا تنها عامل مهم نیست. کارآموزی‌ها، شبکه‌سازی و فعالیت‌های فوق‌برنامه هم نقشی مهم در یافتن شغل بعد از فارغ‌التحصیلی ایفا می‌کنند.
۶. همه‌چیز درس نیست!
با همهٔ این نکته‌هایی که دربارهٔ GPA چیست و اهمیت آن گفتیم، دستیابی به موفقیت تحصیلی تنها به‌معنی مطالعهٔ بیشتر نیست، بلکه باید به سلامت جسمی و روحی خودتان هم توجه کنید.
گاهی اوقات فشارهای تحصیل در دانشگاه احساس فرسودگیِ شدیدی ایجاد می‌کنند که در نهایت هم بر معدل و هم بر سلامت عمومیِ دانشجو تأثیر منفی می‌گذارد.
پس برای حفظ تعادل در تحصیل و زندگی، حتماً زمان‌هایی برای ورزش در نظر بگیرید؛ غذاهای مغذی مصرف کنید، و خواب کافی داشته باشید.
ذهنی که به‌اندازهٔ کافی استراحت کرده باشد، بسیار مؤثرتر از ذهن خسته یا تحت استرس عمل می‌کند. مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی، تفریح و اجرای تکنیک‌های ریلکسیشن به کاهش استرس کمک می‌کنند، و روحیه‌تان را حسابی بالا می‌برند.
اگر میخوای درمورد آیا اپلای با معدل پایین ممکن است؟ بدونی مقاله زیر رو حتما بخون:
آیا اپلای با معدل پایین ممکن است؟ پاسخ شاید برایتان جذاب باشد!
جمع‌بندی
در این مقالهٔ ابرادین به GPA چیست پاسخی جامع دادیم؛ به انواع معدل، محاسبه GPA و تأثیر آن در روند پیشرفت تحصیلیِ دانش‌آموزان و دانشجویان پرداختیم. اگر سؤال دیگری دربارهٔ جیپیای دارید، لطفاً زیر همین مقاله کامنت بگذارید تا کارشناسان ابرادین در اولین فرصت پاسخ‌گویتان باشند.
اگر این مقاله برایتان مفید بود، و می‌خواهید مقاله‌های کاربردی، راهنماهای جامع و همین‌طور خبرهای مربوط به مهاجرت تحصیلی به کشورهای مختلف را در ایمیلتان دریافت کنید، ایمیل خود را پایین همین صفحه در فیلد خبرنامه وارد، و روی دکمهٔ ثبت‌نام کلیک کنید.
سوالات متداول
جیپیای میانگین نمرههای دانشآموز یا دانشجوست که در سیستمهای مختلف با تبدیل نمرههای حروفی یا درصدی به عدد محاسبه میشود.
در نمرهدهی وزنی برای دروس سختتر یا چالشبرانگیزتر نمرهٔ اضافی در نظر گرفته میشود، مانند نمرهٔ A در دروس پیشرفته که ارزش بیشتری دارد.
معدل یا GPA دبیرستان معمولاً از میانگین نمرههای دروس در مقیاس صفر تا ۴ محاسبه میشود، اما گاهی اوقات مقیاس وزنی به کار میرود.
دانشجویان معمولاً آزادی بیشتری در انتخاب و گذراندنِ دروس دارند. بنابراین میزان اعتبار و واحدهای دروس دانشگاهی روی GPA تأثیر می‌گذارد.
با مدیریت بهتر زمان، استفاده از منابع مؤثر دانشگاهی و تمرکز روی تقویت توانایی‌ها در دروس دشوارتر می‌توان GPA را بهبود داد. در این مقالهٔ ابرادین ۶ راهکار برای افزایش جیپیای را با شما در میان گذاشتیم.
