ارز دانشجویی برای دانشجویان ایرانی چیست؟
تحصیل در خارج از کشور هزینه‌هایی سنگین، مثل شهریهٔ دانشگاه، اجارهٔ مسکن و هزینههای روزمره دارد. نوسان نرخ ارز در کشور ما، پرداخت این هزینه‌ها را برای بسیاری از خانواده‌ها نزدیک به غیرممکن کرده است.
ارز دانشجویی نوعی کمکِ مالیِ دولتی است که به دانشجویان ایرانی مشغول به تحصیل در دانشگاه‌های معتبر خارجی پرداخت میشود.
این ارز برای پوشش هزینههای تحصیل، زندگی، بیمه و سایر نیازهای ضروریِ دانشجو و همراهان قانونی‌اش در کشور خارجی تخصیص می‌یابد.
مبلغ ارز معمولاً به‌صورت دلار، یورو یا سایر ارزهای رایج در کشور مقصد، با نرخ ترجیحی دولتی ارائه میشود، که از نرخ ارز در بازار آزاد کمتر است.
این ارز دولتی با کاهش فشارهای مالی، دانشجویان را قادر می‌سازد در شرایط اقتصادی دشوار هم از امکانات علمی و آموزشیِ کشورهای دیگر بهره‌مند شوند.
نکتهٔ قابل توجه اینکه ارز دانشجویی معمولاً برای دوره‌های تحصیلی مشخصی، مانند یک نیم‌سال یا یک سال تحصیلی، اختصاص می‌یابد.
دیگر اینکه میزان ارز پرداختی محدود است، و طبق برآوردهای تأییدشده از هزینههای شهریه و زندگی تعیین میشود. بنابراین دانشجو نمی‌تواند به هر مبلغ دل‌خواهی ارز دولتی دریافت کند!
قیمت این ارز و میزان و چگونگیِ تخصیص ارز دولتیِ دانشجویی هم به متغیرهای فراوانی، مثل قوانین و سیاست‌های ارزی دولت، نوسان نرخ ارز، ثبات اقتصادی و سیاسیِ کشور و خیلی عوامل دیگر بستگی دارد.
هر دانشجویی که شرایط دریافت ارز دانشجویی را دارد، می‌تواند سالیانه ۱۳هزار یورو بگیرد. بنابر اعلام خبرگزاری‌های معتبر داخلی، این مبلغ عموماً در وجه دانشگاهِ مقصد واریز میشود.
علاوهبر این، مبلغ ماهیانه ۱۵۰۰ یورو به خودِ دانشجو و ۵۰۰ یورو بهازای هر همراه (فقط همسر و فرزندان) بابت هزینههای جاریِ زندگی پرداخت میشود.
شرایط دریافت ارز با نرخ دولتی چیست؟
آن دسته از دانشجویانی که متقاضیِ دریافت ارز دانشجویی هستند باید شرایط زیر را داشته باشند:
- ملّیت ایرانی: متقاضیِ ارز دولتیِ ایران باید شهروند قانونی ایران باشد.
- پذیرش از دانشگاه معتبر: دانشگاه مقصد باید جزو فهرست دانشگاه‌های مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باشد.
- مقطع تحصیلی: این ارز فقط به دانشجویان مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری تعلق می‌گیرد.
- تأیید مدارک: ارائهٔ مدارکی مانند نامهٔ پذیرش از دانشگاه مقصد، گواهی ثبتنام در دورهٔ مورد نظر، گذرنامهٔ معتبر و ویزای تحصیلی الزامی است.
- اثبات نیاز به ارز دولتی: دانشجو باید با ارائهٔ مدارکی مستدل بتواند نیازش به ارز دولتی برای پرداخت هزینههای تحصیل و زندگی را اثبات کند.
نکتهٔ مهم اینکه ارز دانشجویی فقط به کسانی تعلق می‌گیرد که به‌صورت تمام‌وقت و حضوری در دانشگاه خارجی تحصیل می‌کنند، و شامل شرکت‌کنندگان دوره‌های پاره‌وقت و غیرحضوری نمی‌شود.
📚 برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مجوز خروج از کشور برای دانشجویان مقاله زیر را مطالعه کنید:
مجوز خروج از کشور برای دانشجویان + به‌روزرسانی سال ۱۴۰۳
مراحل دریافت ارز دانشجویی چه هستند؟
آئین‌نامهٔ اعطای ارز و تسهیلات به دانشجویان ایرانیِ مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری در خارج از کشور که از بورسیه تحصیلی یا سایر ارزهای دولتی استفاده نمی‌کنند، طی جلسه‌های 221م و ۲۲۵م شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال‌های ۶۸ و ۶۹ به تصویب رسیده است.
در این قسمت از مقالهٔ ابرادین مراحل دریافت ارز دانشجویی را مرور می‌کنیم. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به وب‌سایتِ رسمی سازمان امور دانشجویان در این آدرس مراجعه کنید.
۱. از دانشگاه مقصد پذیرش بگیرید
مسلماً در قدم اول باید از دانشگاهی خارجی که مورد تأیید وزارت‌های علوم یا بهداشت ایران باشند پذیرش بگیرید. فهرست دانشگاه‌های مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری را از این لینک، و فهرست دانشگاه‌های مورد تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را از این لینک بگیرید.
۲. حساب ارزی باز کنید
در یکی از بانکهای معتبر داخلی حساب ارزی باز کنید. در چنین حساب‌هایی می‌توانید ارز خارجی واریز یا برداشت کنید. این‌ها چند نمونه از بانک‌هایی هستند که خدمات ارزی ارائه می‌دهند. برای کسب اطلاعات بیشتر به لینک هر بانک مراجعه کنید:
- خدمات ارزی بانک ملّی
- خدمات ارزی بانک ملّت
- خدمات ارزی بانک سپه
- خدمات ارزی بانک تجارت
- خدمات ارزی بانک صادرات
- خدمات ارزی بانک رفاه کارگران
- خدمات ارزی بانک پاسارگاد
- خدمات ارزی بانک سینا
- خدمات ارزی بانک سامان
- خدمات ارزی بانک آینده
این‌ها فقط چند مورد از بانکهای ارائه‌دهندهٔ حساب‌های ارزی هستند. اگر ترجیح می‌دهید در بانک دیگری حساب ارزی بار کنید، کافی است به یکی از شعبات بانک یا وب‌سایت رسمی آن مراجعه کنید و اطلاعات بیشتری بگیرید.
نکتهٔ مهم اینکه عموماً ارز دانشجویی را در حساب‌های بانک ملّی واریز می‌کنند.
۳. در سامانه ثبتنام الکترونیک ثبتنام کنید
برای ثبت درخواست ارز دانشجویی باید به سامانهٔ ثبتنام الکترونیکِ قوهٔ قضائیه (ثنا) در این آدرس مراجعه کنید. در مواردی هم صرفاً با مراجعه به وب‌سایت رسمیِ بانک مورد نظرتان می‌توانید این مراحل را طی کنید.
۴. مدارکتان را بارگذاری کنید
مدارک موردنیاز، مانند نامهٔ پذیرش از دانشگاه مقصد، گواهیِ مربوط به مقدار شهریهٔ پرداختی، گذرنامهٔ معتبر، و ویزای تحصیلیِ خود را در سامانهٔ مورد نظر بارگذاری کنید.
۵. منتظر ارز دانشجویی بمانید
اگر نهادها یا بانک مربوطه مدارک ارسالی را تأیید کنند، کُدِ مرکز مبادلهٔ ارز و طلای ایران برای متقاضی پیامک میشود. متقاضی باید به یکی از شعبه‌های منتخب بانک ملّی مراجعه، و ارز دانشجوییِ خود را دریافت کند.
کدام کشورها با هزینه کم دانشجو می‌پذیرند؟
جدای از بحث ارز دانشجویی، این سؤال پیش می‌آید که کدام کشورها هزینهٔ کمتری بابت تحصیل و زندگی از دانشجویان خارجی می‌گیرند؟ در ادامه به ده کشور با دانشگاه‌های معتبر، استانداردهای مناسب زندگی، و البته هزینهٔ کمتر نسبت به کشورهای هم‌رده‌شان می‌پردازیم.
۱. آلمان، تحصیل کم‌هزینه برای دانشجویان بین‌المللی
برای مهاجرت تحصیلی به آلمان باید تمکن مالی ۱۲هزاریورویی داشته باشید. این رقم نسبت به سال‌های گذشته افزایش داشته است.
اما آلمان، به‌عنوان کشوری مهاجرپذیر، همیشه جزو انتخاب‌های نخستِ دانشجویان بین‌المللی و سایر مهاجرینی است که حال‌وهوای اروپا در سر دارند.
کتابچه اصطلاحات اپلای 📖
راهنمایی برای شروع مسیر اپلای شما که به صورت رایگان از طریق دکمه زیر قابل دسترس است.👇
کتابچه اپلای ابرادیندانشگاههای آلمانی از اعتبار فراوانی در سطح جهانی برخوردار هستند، و بازار کار مناسب برای فارغ‌التحصیلانِ این دانشگاه‌ها، و زندگی با کیفیت جزو مزایای تحصیل در این کشور هستند.
۲. اتریش، مقصد دانشجویان ایرانی با ارز دانشجویی
اگر دنبال مقصدی هستید که سایر دانشجویان بین‌المللی شرایطش را عالی ارزیابی کرده‌اند، اتریش پاسخ شماست. چرا؟ به‌خاطر استاندارد بالای محیط آموزشی در دانشگاه‌های اتریش نسبت به هزینههای پرداختی.
اتریش بهشت آن دسته از دانشجویان بین‌المللی است که قصد تحصیل در رشته‌های هنری دارند. دانشگاه‌ها و رشته‌های هنریِ این کشور از اعتبار زیادی برخوردارند.
اگر بین ۱۸ تا ۲۴ سال سن دارید، و می‌خواهید در اتریش تحصیل کنید، باید تمکن مالی ۸هزاریورویی داشته باشید. این رقم برای سنین بالاتر تا ۱۵هزار یورو هم افزایش می‌یابد.
۳. ایتالیا، هزینههای کم در مقایسه با سایر کشورهای اروپایی
آمار و ارقام موجود حاکی از آن هستند که تحصیل در ایتالیا کمترین تمکن مالی نسبت به سایر کشورهای پیشرفتهٔ اروپایی را لازم دارد. اگر ۶هزار یورو داراییِ نقدی دارید، این کشور انتخابی عالی برای تحصیل در مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری است.
البته امکان دریافت بورسیه استانی هم در ایتالیا وجود دارد، که بخشی قابل توجه از هزینه‌هایتان را پوشش می‌دهد. در بلاگ ابرادین راهنماهای متعددی برای بورسیه‌های دانشگاه‌های ایتالیا پیدا می‌کنید.
از دانشگاه‌های معتبر این کشور می‌توان به دانشگاه بولونیا (Università di Bologna) و دانشسرای عالی نرمال (École Normale Supérieure) اشاره کرد که به‌ترتیب در رتبه‌های ۱۵۵ و ۱۶۸ بهترین‌های جهان هستند.
۴. دانمارک، دانشگاه‌های بین‌المللی با ارز دولتی
دانمارک با سطح بالای رفاه اجتماعی‌اش، و امکاناتی مثل درمان رایگان، و همین‌طور امکان تبدیل ویزای تحصیلی به ویزای کاری و اقامت دائم، یکی از مقاصد تحصیلی محبوب برای دانشجویان بین‌المللی، از جمله ایرانی‌هاست.
تمکن مالیِ موردنیاز برای تحصیل در این کشور اروپایی نزدیک به ۱۱هزار یوروست. جالب است بدانید ۵ دانشگاه دانمارکی در فهرست ۵۰۰ دانشگاه برتر جهان هستند.
کسانی که مجوز اقامت دائمِ این کشور را دارند، یا یکی از والدینشان چنین مجوزی دارد، شهریه‌ای برای تحصیل در دانشگاه نمی‌پردازند. اما شهریهٔ دانشگاه‌های این کشور برای سایر دانشجویان بین ۶هزار تا ۱۶هزار یورو در سال برآورد میشود.
۵. سوئد، تحصیل و زندگی کم‌هزینه در اسکاندیناوی
سوئد به‌خاطر سیستم آموزشی باکیفیت، مهاجرپذیری، و توجه به رفاه فردیِ افراد جامعه، کشوری درجه‌یک برای دانشجویان بین‌المللی به شمار می‌رود.
برای تحصیل در سوئد باید حدود ۱۱هزار یورو تمکن مالی داشته باشید. هزینهٔ تحصیل در دانشگاه‌های این کشور برای دانشجویان کشورهای خارج از اتحادیهٔ اروپا بین ۷۵۰۰ تا ۲۵۵۰۰ یورو برآورد میشود.
مؤسسهٔ کارولینسکا (Karolinska Institute) و مؤسسهٔ سلطنتی فناوری کی‌تی‌اچ (KTH) از معتبرترین دانشگاه‌های نروژ، به‌ترتیب در رتبه‌های ۵۰ و ۹۷ بهترین‌های جهان قرار دارند.
۶. کانادا، ارز دانشجویی برای تحصیل در آمریکای شمالی
ویزای تحصیلی کانادا به حدود ۲۱هزار دلار (کانادا) تمکن مالی نیاز دارد. فرایند دریافت ویزا و پذیرش تحصیلی در این کشور هم از بسیاری کشورهای پیشرفتهٔ هم‌رده‌اش آسان‌تر است.
هزینهٔ دانشگاه‌های این کشور، بسته به برنامهٔ تحصیلی و دانشگاه انتخابی، به‌طور ۳۶هزار دلار برای دوره‌های کارشناسی، و ۲۱هزار دلار برای کارشناسی‌ارشد است.
دانشگاه‌های تورنتو (University of Toronto)، مک‌گیل (McGill University)، بریتیش کلمبیا (University of British Columbia)، مک‌مستر (McMaster University)، آلبرتا (University of Alberta)، و مونترال (Université de Montréal) ۶ دانشگاه کانادایی میان ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان هستند.
۷. لهستان، تحصیل مقرون‌به‌صرفه در اروپا
هزینهٔ زندگی و تحصیل در لهستان هم نسبت به خیلی کشورهای اروپایی و آمریکاییِ هم‌رده‌اش پایین‌تر است. ضمن آنکه این کشور دانشگاه‌های معتبری در سطح بین‌المللی دارد.
برای تحصیل در لهستان، بسته به دانشگاه و رشتهٔ تحصیلی‌تان، باید حدود ۵هزار یورو تمکن مالی داشته باشید. البته اگر مهارت زبانی داشته باشید، امکان دریافت بورسیه‌های مختلف هم وجود دارد.
دانشگاه ورشو (University of Warsaw) و دانشگاه آدام میکیویچ (Adam Mickiewicz University) جزو بهترین دانشگاه‌های لهستان به شمار می‌روند.
۸. مالزی، ارز دولتی برای تحصیل در آسیا
مالزی از آن کشورهای آسیایی است که ضمن ارائهٔ آموزش استاندارد و با کیفیت، هزینههای پایینی هم برای دانشجویان بین‌المللی دارد.
برای تحصیل در مالزی باید حدود ۴ تا ۵هزار دلار تمکن مالی داشته باشید. شهریهٔ دانشگاه‌های این کشور، بسته به رشته و مقطع تحصیلی، معمولاً بین ۳هزار تا ۱۰هزار دلار در سال است.
دانشگاه‌های مالایا (University of Malaya)، ملّی مالزی (Universiti Kebangsaan Malaysia)، علوم مالزی (Universiti Sains Malaysia)، فناوری مالزی (Universiti Teknologi Malaysia) و تیلورز (Taylor’s University) جزو بهترین مؤسسات آموزشیِ این کشور هستند.
۹. مکزیک، تحصیل در دانشگاه‌های با کیفیت آمریکای لاتین
شاید دربارهٔ تحصیل در مکزیک کمتر شنیده باشید، اما واقعیت این است که سومین کشور بزرگ آمریکای لاتین، دانشگاه‌هایی معتبر مانند دانشگاه مستقل ملّی مکزیک (Universidad Nacional Autónoma de México) و دانشگاه فناوری مکزیک (Universidad Tecnológica de México) دارد.
برای تحصیل در این کشور باید حدود ۶هزار دلار تمکن مالی داشته باشید. هزینههای زندگی و امکانات تحصیلیِ مکزیک هم در سطح بین‌المللی قابل قبول هستند.
اصلاً مکزیک با فرهنگ غنی و موقعیت جغرافیایی‌اش، انتخابی جذاب برای آن دانشجویانی است که دنبال تحصیل در محیطی متنوع و در عین حال مقرون‌به‌صرفه هستند.
۱۰. هند، تحصیل ارزان‌قیمت در شرق آسیا
هند همیشهٔ تاریخ جزو مقاصد مهاجرتی ایرانیان بوده است، و دانشجویانِ متقاضی تحصیل در مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری، و مهاجران تحصیلی هم از این قاعده مستثنی نیستند.
برای تحصیل در این کهن‌دیارِ فرهنگ و تاریخ، به حدود ۵هزار دلار تمکن مالی نیاز دارید. هزینهٔ تحصیل در دانشگاه‌های دولتی این کشور بین ۶۰۰ تا ۲۴۰۰ دلار، و هزینهٔ دانشگاه‌های خصوصی بین ۲۴۰۰ تا ۱۸هزار دلار برآورد میشود.
📚 برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه گواهی تمکن مالی مقاله زیر را مطالعه کنید:
گواهی تمکن مالی چیست؟ راهنمای دریافت نامه تمکن مالی در سال ۱۴۰۳
جمع‌بندی
ارز دانشجویی ابزاری حمایتی است که دولت برای تسهیل مسیر تحصیلِ دانشجویان مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری در خارج از کشور در نظر می‌گیرد. در این مقالهٔ ابرادین دربارهٔ شرایط و مراحل دریافت این ارز اطلاعاتی را با شما در میان گذاشتیم.
حالا نوبت شماست! آیا تابه‌حال ارز دانشجویی دریافت کرده‌اید؟ از روند دریافت ارزهای دولتی یا آخرین قیمت آن‌ها خبری دارید؟ لطفاً شما هم اطلاعات خود را با ما و سایر خوانندگان بلاگ ابرادین در میان بگذارید.
سوالات متداول
ارز دولتی دانشجویی کمکی مالی است که به دانشجویان ایرانیِ مشغول به تحصیل در دانشگاه‌های معتبر خارجی تعلق می‌گیرد. این ارز برای پوشش هزینههای شهریه، زندگی، بیمه و سایر نیازهای ضروریِ آن‌هاست.
متقاضی باید ملّیت ایرانی داشته باشد، از دانشگاهی معتبر (مورد تأیید وزارت علوم یا بهداشت) پذیرش گرفته باشد، در مقاطع کارشناسی‌ارشد یا دکتری مشغول به تحصیل باشد، و تحصیلاتش به‌صورت تمام‌وقت و حضوری باشد.
دانشجویان میتوانند سالیانه تا ۱۳هزار یورو برای شهریه دریافت کنند. علاوهبر این، مبلغ ماهیانه ۱۵۰۰ یورو برای خودِ دانشجو و ۵۰۰ یورو بهازای هر نفر همراه (همسر و فرزندان) جهت تأمین هزینههای زندگی پرداخت میشود.
مراحل شامل پذیرش از دانشگاه مقصد، افتتاح حساب ارزی در بانکهای معتبر، ثبتنام در سامانهٔ الکترونیک ثنا، بارگذاری مدارک موردنیاز، و دریافت تأییدیه از بانک و نهادهای مربوطه است.
مدارک شامل نامهٔ پذیرش از دانشگاه مقصد، گواهی ثبتنام، گذرنامهٔ معتبر، ویزای تحصیلی، و مدارک مالی مورد نیاز برای اثبات نیاز به ارز دولتی هستند.
