دکتری مستقیم چیست | راهنمای کامل سال ۳-۱۴۰۲

دکتری مستقیم چیست و چه تفاوتی با دوره معمولی دکتری دارد؟

برنامه دکتری مستقیم (direct PhD program) یا برنامه دکتری یکپارچه (integrated PhD program) یا پذیرش مستقیم در برنامه دکتری (direct admission to PhD program) اسم‌های مختلفی هستند که به یک برنامه تحصیلیِ واحد اشاره دارند.

در دوره‌های معمول، دانشجویان ابتدا مقطع کارشناسی‌ارشد را پشت سر گذاشته و مدرک آن را دریافت می‌کنند، سپس وارد مقطع دکتری (PhD) می‌شوند. اما دانشجویانی که در دوره دکتری مستقیم پذیرفته می‌شوند، می‌توانند بدون گذراندن دوره جداگانه‌ای با عنوان کارشناسی‌ارشد، مستقیم سراغ دکتری بروند.

ویژگی‌های دکتری مستقیم چیست و چه تفاوت‌هایی با دوره معمول مدرک دکتری دارد؟

• مسیر را ساده می‌کنند: این دوره‌ها به دانشجویان فرصت می‌دهند تا مسیر تحصیلشان را سریع‌تر طی کنند.
• به پژوهش‌ها جهت می‌دهند: پذیرش مستقیم در برنامه دکتری تمرکز تحقیقاتی بهتری دارند. دانشجویان این مقطع از همان ابتدا در پروژه‌های تحقیقاتی شرکت می‌کنند.
• شرایط تحصیلی قوی‌تری می‌طلبند: دکتری مستقیم بسیار رقابتی است. از دانشجویان این دوره انتظار می‌رود سوابق علمی بسیار خوبی در مقطع کارشناسی داشته باشند، و توان پژوهشی بالایی از خود نشان بدهند.
• برنامه درسی به‌طور یکپارچه طراحی شده است: برنامه درسی این دوره به‌طور یکپارچه طراحی شده است؛ به این معنا که دانشجویان را از دروس کلاس‌محور به‌سوی تحقیقات مستقل، با تمرکز روی پایان‌نامه سوق می‌دهد.
• پیشنهادات تحقیقاتی درجه‌یکی دارند: دکتری مستقیم برنامه تحصیلی بلندمدتی است و به حوزه تحقیقاتی کاملا مشخصی نیاز دارد. دانشجویان این دوره‌ها به‌طور معمول با استاد راهنمایشان همکاری نزدیکی دارند، و چه‌بسا همان ابتدا باید طرح تحقیقاتی ارائه بدهند.
• نظارت و ارزیابی منظم دارند: دانشجویانی که پذیرش مستقیم در برنامه دکتری می‌گیرند، به‌طور مداوم از منظر میزان پیشرفت تحقیقاتی و عملکرد تحصیلی‌شان ارزیابی می‌شوند.

به‌طور کلی، پذیرش مستقیم در برنامه دکتری مسیری سریع‌تر را برای دانشجویانی فراهم می‌کند که به یادگیری متعهد هستند، و می‌خواهند شغلی داشته باشند که پژوهش‌محور است.

برنامه دکتری مستقیم چقدر طول می‌کشد؟

این دوره‌ها بسته به رشته و دانشگاه محل تحصیل تفاوت‌های ساختاری دارند. تفاوت اصلی‌شان با گذراندن تحصیلات تکمیلی به‌صورت معمول، فشردگی آن‌هاست. متقاضیان دکتری مستقیم باید ظرفیت یادگیری و مهارت‌های پژوهشی‌شان را در مقاطع قبلی نشان داده باشند.

مدت دوره دکتری مستقیم برای هر برنامه‌ای فرق دارد، اما به‌طور معمول از ترکیب دو دوره معمول کارشناسی‌ارشد و دکتری کوتاه‌تر است. عموما دو سال برای تحصیل در مقطع کارشناسی‌ارشد و بعد از آن حداقل سه سال برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری لازم است. اما بیشتر دوره‌های دکتری مستقیم حداقل ۴٫۵ سال طول می‌کشند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه بورسیه دکتری خارج از کشور مقاله زیر را مطالعه کنید:

صفرتاصد بورسیه دکتری خارج از کشور را اینجا بخوانید!

البته چنین دوره‌هایی در بعضی رشته‌ها، مانند رشته‌های علوم پایه و مهندسی رایج‌تر هستند، چون از دانشجویان این رشته‌ها انتظار می‌رود از همان ابتدا پژوهش‌های گسترده‌ای داشته باشند. اما در رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی رواج کمتری دارند، چون گذراندن مقطع کارشناسی‌ارشد در این رشته‌ها ضروری‌تر است.

شرایط تحصیل در دکتری مستقیم چیست

برای اخذ پذیرش مستقیم در برنامه دکتری باید در رشته‌ای مرتبط مدرک کارشناسی داشته باشید. معدل دوره لیسانستان باید بالا باشد، و همه دروس مربوطه را گذرانده باشید. دانشجویان رشته‌های مهندسی و علوم پایه اگر معدل بالایی داشته باشند، به‌راحتی در فرصت‌های دکتری مستقیم در بهترین دانشگاه‌ها پذیرفته می‌شوند.

داشتن سابقه پژوهشی برای متقاضیان خیلی مهم است. پس اگر در دوره کارشناسی به سر می‌برید، و قصد دارید در برنامه‌های دکتری مستقیم شرکت کنید، از همین الان سراغ پروژه‌های تحقیقاتی بروید، دستیار پژوهشی بشوید، در دوره‌های کارآموزی حاضر شوید، و مقاله‌های علمی بنویسید و منتشر کنید. همه این‌ها شانس پذیرش مستقیم در برنامه دکتری را افزایش می‌دهند.

درباره برنامه‌های موردعلاقه و مرتبط با رشته‌تان تحقیق کنید. یکی از فعالیت‌هایی که در فرایند یافتن برنامه و بعد هم شرکت در دوره دکتری مستقیم باید انجام بدهید، برقراری ارتباط با اساتید رشته‌تان از طریق پلتفرم‌های حرفه‌ای مانند لینکدین است.

برای اپلای برنامه‌های دکتری یکپارچه این مدارک را آماده کنید:

• مدرک و ریزنمره‌ها: سوابق تحصیلی خود را ترجمه رسمی، و آماده کنید.
• انگیزه‌نامه: در این سند درباره علایق تحقیقاتی خود توضیح بدهید و بگویید که چرا می‌خواهید در دوره دکتری مستقیم شرکت کنید.
• توصیه‌نامه‌ها: نامه‌هایی از اساتید بین‌المللی بگیرید که درباره ظرفیت‌ها و مهارت‌های شما در حوزه پژوهش تأکید کرده باشند.
• مدرک زبان (در صورت نیاز): بعضی دانشگاه‌ها نمره‌های بالا از آزمون‌های معتبر زبان، مانند تافل، آیلتس، جی‌مت و… می‌خواهند.
• نمونه نگارشی: بعضی رشته‌ها از متقاضی نمونه نگارشی یا طرحی تحقیقاتی می‌خواهند.

درخواست و مدارک لازم را از طریق وب‌سایت رسمی دانشگاه مقصد، و با رعایت دستورالعمل‌ها و مهلت‌ها ارسال کنید. بعضی دانشگاه‌ها مصاحبه‌های فنی و غیرفنی هم در فرایند پذیرش دارند. شاید اساتید بخواهند متقاضی را از نزدیک ببینند و با شخصیت دانشجویی او آشنا شوند.

برای کسب اطلاعات کافی در زمینه پذیرش دکترای مستقیم وبینار زیر را مشاهده کنید:

وبینار پذیرش دکترای مستقیم

کتابچه اصطلاحات اپلای 📖

راهنمایی برای شروع مسیر اپلای شما که به صورت رایگان از طریق دکمه زیر قابل دسترس است.👇

کتابچه اپلای ابرادین

کدام دانشگاه‌های دوره‌های دکتری مستقیم دارند؟

حالا که متوجه شدید دکتری مستقیم چیست و چه شرایطی دارد، به تعدادی از برترین دانشگاه‌های جهان می‌پردازیم که پذیرش مستقیم در برنامه دکتری دارند. نکته قابل‌توجه اینکه این برنامه‌ها در طیفی گسترده از حوزه‌های تحقیقاتی ارائه می‌شوند، و شرایط و دسترس‌پذیری آن‌ها در هر دانشگاهی متفاوت است.

• دانشگاه استنفورد: در این دانشگاه (Stanford University) برنامه‌های دکتری مستقیم در رشته‌های فنی و مهندسی، علوم طبیعی، علوم اجتماعی و علوم انسانی ارائه می‌شوند.
• دانشگاه هاروارد: هاروارد (Harvard University) در رشته‌های علوم پایه، علوم اجتماعی و علوم انسانی برنامه‌های دکتری یکپارچه ارائه می‌کند.
• مؤسسه فناوری ماساچوست: ام‌آی‌تی (Massachusetts Institute of Technology) در رشته‌های فنی و مهندسی، علوم فیزیک و زیستی برنامه‌های دکتری مستقیم برای دانشجویان بین‌المللی دارد.
• دانشگاه کمبریج: پذیرش مستقیم در برنامه دکتری دانشگاه کمبریج (University of Cambridge) برای رشته‌های علوم طبیعی، علوم انسانی و علوم اجتماعی در نظر گرفته شده است.
• دانشگاه آکسفورد: این دانشگاه بزرگ (University of Oxford) در زمینه‌های علوم کامپیوتر، فیزیک، شیمی، و علوم اجتماعی برنامه‌های دکتری یکپارچه ارائه می‌کند.
• مؤسسه فناوری کالیفرنیا: کلتک (California Institute of Technology) برنامه‌های دکتری مستقیم در رشته‌های فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و رشته‌های فنی و مهندسی دارد.
• دانشگاه کالیفرنیا، برکلی: دانشگاه کالیفرنیا (University of California, Berkeley) در رشته‌های مهندسی، علوم طبیعی، علوم اجتماعی و علوم انسانی دکتری مستقیم دارد.
• دانشگاه پرینستون: پرینستون (Princeton University) پذیرش مستقیم در برنامه دکتری رشته‌های ریاضی، فیزیک، علوم اجتماعی و علوم انسانی دارد.
• دانشگاه ییل: ییل (Yale University) در زمینه‌های علوم پایه، علوم اجتماعی و علوم انسانی دارای برنامه‌های دکتری یکپارچه است.
• دانشگاه شیکاگو: دانشگاه شیکاگو (University of Chicago) در رشته‌های علوم سیاسی، اقتصاد، و بسیاری از رشته‌های علوم اجتماعی دانشجویان بین‌المللی را جذب دکتری مستقیم می‌کند.
• کالج سلطنتی لندن: امپریال کالج لندن (Imperial College London) در رشته‌های فنی و مهندسی، علوم طبیعی و پزشکی دکتری مستقیم ارائه می‌کند.
• مؤسسه فناوری فدرال زوریخ: این دانشگاه سوئیسی (ETH Zürich) هم در حوزه‌های مهندسی، علوم طبیعی و علوم کامپیوتر برنامه دکتری یکپارچه برای متقاضیان بین‌المللی دارد.
• دانشگاه ملی سنگاپور: در قاره آسیا هم برنامه‌های دکتری مستقیم دانشگاه ملی سنگاپور (National University of Singapore) در رشته‌های علوم کامپیوتر، مهندسی و علوم اجتماعی پرطرف‌دار هستند.

نکته مهم اینکه برنامه‌های تحصیلی مدام در تغییر هستند. معیارهای پذیرش هم بنابر نظر هیئت پذیرش هر دانشگاهی عوض می‌شوند. پس همیشه برای کسب به‌روزترین اطلاعات درباره رشته و دانشگاه موردنظرتان، به وب‌سایت رسمی آن دانشگاه مراجعه کنید.

جمع‌بندی

پذیرش مستقیم در برنامه دکتری برای دانشجویانی طراحی شده است که مدرک کارشناسی خود را گرفته‌اند، و می‌خواهند بدون شرکت در دوره کارشناسی‌ارشد، به‌طور مستقیم در مقطع دکتری ادامه تحصیل بدهند. این برنامه‌ها را طوری طراحی می‌کنند که شامل دروس هر دو مقطع کارشناسی‌ارشد و دکتری باشند.

در این مقاله ابرادین همه‌چیز را درباره اینکه دکتری مستقیم چیست و چگونه باید در آن شرکت کرد، توضیح دادیم. اگر سؤال دیگری در این زمینه دارید، زیر همین مقاله برای کارشناسان ابرادین کامنت بگذارید تا در اولین فرصت پاسخگوی شما باشیم.

منابع:

https://www.linkedin.com/pulse/direct-phd-top-global-universities-yourpediaglobal-hb9zc/

https://www.sgs.utoronto.ca/policies-guidelines/five-year-phd-direct-entry-programs/

https://www.mcgill.ca/gradapplicants/how-apply/admission-phd1-direct-entry