رادار مهاجرت ابرادین
وضعیت سفارتها و مسیرهای مهاجرتی را با دادههای واقعی بررسی کن و آگاهانه تصمیم بگیر.
اجازه کار دانشجویی ترکیه و چه الزاماتی دارد؟
یکی از کلیدیترین عوامل موفقیت در ورود به بازار کارِ پارهوقت، داشتنِ اجازه کار دانشجویی ترکیه است. قوانین این کشور برای حفاظت از حقوق دانشجویان و اولویتدهی به تحصیلات طراحی شدهاند، اما انعطافپذیری لازم برای دانشجویان بینالمللی را هم دارند.
بر اساس مقررات وزارت کار و تأمین اجتماعی ترکیه (MLSS)، دانشجویان بینالمللی اجازه ندارند بلافاصله بعد از ورود به خاک این کشور مشغول به کار شوند؛ بلکه باید مراحلی را طی نمایند تا اجازهٔ رسمی بگیرند.
دانشجویان برای اخذ اجازه کار دانشجویی ترکیه باید شرایط زیر را برآورده کنند:
- سطح تحصیلات: دانشجویان کارشناسی نمیتوانند در سال اول تحصیلی کار کنند. این محدودیت بهمنظور تمرکز روی تحصیلات، و همینطور ادغام بهتر در فرهنگ جدید است. اما دانشجویان کارشناسیارشد و دکتری از همان ابتدا مجاز به کار، بهویژه در حوزهٔ پژوهشی، هستند.
- مجوز اقامت: داشتن مجوز اقامت در ترکیه (İkamet Tezkeresi) حداقل بهمدت شش ماه الزامی است. دارندگان ویزای توریستی مجاز به کار نیستند، و نقض این قانون به اخراج از خاکِ ترکیه منجر میشود.
- سنوسال: متقاضی اجازه کار دانشجویی ترکیه باید حداقل ۱۸ سال داشته باشد.
- مهارتها: تسلط به زبان ترکی استانبولی برای اکثر مشاغل لازم است. البته دانستنِ انگلیسی هم در بعضی موارد کارراهانداز به شمار میرود.
اگر الزامات بالا را دارید، میتوانید طبق مطالب موجود در این راهنمای ابرادین برای اخذ اجازه کار دانشجویی ترکیه اقدام کنید.
ساعت کار دانشجویی ترکیه چقدر است؟
برخلاف بعضی کشورهای پُرطرفدار میان دانشجویان بینالمللی، مانند آلمان، ترکیه محدودیتهای سختگیرانهای برای ساعت کار دانشجویی ترکیه اِعمال میکند تا از خستگی و افت تحصیلیِ دانشجویان جلوگیری شود.
اینها محدودیتهایی برای ساعت کار دانشجویی ترکیه هستند:
- ترم تحصیلی: محدودیت حداکثر ۲۴ ساعت در هفته (معادل چهار ساعت در روز) برای دانشجویان کارشناسی و کارشناسیارشد اِعمال میشود، و نظارت بر آن از طریق گزارشهای دانشگاهی است.
- تعطیلات تابستانی: کار بهصورت تماموقت (تا ۴۰ ساعت در هفته) مجاز است، که فرصتی ایدئال برای کسب درآمد بیشتر فراهم میکند.
- کارآموزی: حدود ۲۰ تا ۳۰ ساعت کارآموزی در هفته مجاز است، که البته به برنامهٔ دانشگاهی بستگی دارد، و تأثیری بر محدودیتهای کلی نمیگذارد.
عواقب نقض مقررات کار دانشجویی ترکیه چه هستند؟
نقض محدودیتهای کار دانشجویی ترکیه میتواند به تعلیق مجوز کار، جریمهای بین ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ لیر، یا حتی لغو ویزا منجر شود.
دانشگاهها، و وزارت کار و تأمین اجتماعی ترکیه از طریق سیستمهای دیجیتال (مانند اپلیکیشنهای حضور و غیاب) روی ساعات کار دانشجویان نظارت میکنند.
جالب است بدانید اخیراً و با ادغام هوش مصنوعی در فرایند نظارتی، نرخ تخلفات در این زمینه ۱۵درصد کاهش یافته است!
فرایند اخذ اجازه کار دانشجویی ترکیه چگونه است؟
برای اخذ اجازه کار دانشجویی ترکیه توسط کارفرما باید به سامانهٔ دولت الکترونیک ترکیه مراجعه کنید. این فرایند بین ۳۰ تا ۴۵ روز طول میکشد. مراحل اخذ مجوز به شرح زیر است:
- یافتن شغل: ابتدا پیشنهاد شغلی از کارفرما بگیرید. کارفرمای معتبر باید شرایطی، شامل حداقل سرمایهٔ ۱۰۰۰۰۰ لیر ترکیه، استخدام پنج شهروند ترکیه بهازای هر نیروی خارجی، و گردش مالی سالیانه ۸۰۰۰۰۰ لیر یا صادرات ۲۵۰۰۰۰ دلار داشته باشد.
- ثبت درخواست: کارفرما مدارک لازم (شامل گذرنامه، مجوز اقامت، گواهیِ دانشگاهی و قرارداد کاری) را در وبسایت دولت الکترونیک ترکیه بارگزاری میکند. هزینهٔ امور اداری حدود ۱۰۰۰ لیر است.
- بررسی و تأیید: وزارت کار و تأمین اجتماعی ترکیه درخواست را بررسی میکند، و در صورت تأیید، مجوزی با عنوان Çalışma İzin Belgesi صادر میشود. دانشجویان میتوانند وضعیتِ درخواست را از طریق اپلیکیشن دولت الکترونیک پیگیری کنند.
- رسیدگی به بیمه و مالیات: بعد از گذشت شش ماه اقامت، دانشجو بهعنوان مقیم مالیاتی شناخته، و مشمول مالیاتی ۱۵ تا ۳۵درصدی بر درآمدهایش میشود. کارفرما هم باید بیمهٔ اجتماعی (SGK) ثبت کند.
به این استثناها دربارهٔ کار دانشجویی ترکیه توجه کنید:
- کارآموزیهای دانشگاهی: چنین کارآموزیهایی نیازی به مجوز جداگانه ندارند. مسئولیت هماهنگی برعهدهٔ دانشگاههاست.
- فریلنسری: برای شغلهای فریلنسری (دورکاری) مجوز کار لازم نیست، اما درآمد باید اظهار شود.
- محدودیتهای شغلی: مشاغلی حساس مانند وکالت، امنیت، پرستاری و غیره فقط برای شهروندان ترکیه مجاز هستند.
اخیراً و با توجه به سیاستهای مهاجرتی جدید، فرایند آنلاین اخذ مجوز سادهتر شده است، و نرخ تأیید برای دانشجویان اتحادیهٔ اروپا از طریق برنامهٔ اراسموس به ۹۰درصد رسیده است.
با همهٔ اینها، تأخیرهای اداری تا نهایتاً ۲ ماه رایج است. پس برنامهریزی زودهنگام را جدی بگیرید. دانشجویان ایرانی، بهعنوان یکی از بزرگترین گروههای مهاجر، میتوانند از کنسولگریهای ترکیه در ایران برای مشاورهٔ اولیه استفاده کنند.
مشاغل دانشجویی در استانبول چه هستند؟
استانبول، بهعنوان قلب اقتصادی ترکیه، بیش از ۵۰درصدِ فرصتهای کار دانشجویی ترکیه را به خود اختصاص داده است. استانبول با دهها دانشگاه، و صدها شرکت بینالمللی، مشاغل دانشجویی متنوعی از خدماتی تا فنی را پوشش میدهد.
رایجترین مشاغل دانشجویی در استانبول و سایر نقاط ترکیه برای دانشجویان بینالمللی اینها هستند:
- خدماتی و گردشگری: پیشخدمت در کافهها (مانند Starbucks در تکسیم)، راهنمایی تور (مثلاً در ایاصوفیه) جزو رایجترین شغلهای این حوزه به شمار میروند. درآمد ساعتی ۱۰۰ تا ۱۵۰ لیر برآورد میشود.
- آموزشی: تدریس انگلیسی در مراکز زبان (مثل British Council) یا بهصورت خصوصی برای دانشجویان انگلیسیزبان ایدئال است. درآمد ساعتیِ این کار ۲۰۰ تا ۳۰۰ لیر تخمین زده میشود.
- فنی و دیجیتال: برنامهنویسی برای استارتاپها (مانند Trendyol) یا طراحی گرافیک بهصورت فریلنسری جزو مشاغل دانشجویی در استانبول و سایر نقاط ترکیه محسوب میشوند. درآمد چنین شغلهایی ۱۵۰ تا ۲۵۰ لیر است.
- دانشگاهی: دستیار پژوهشی در دانشگاههای ترکیه جزو بهترین مشاغل برای دانشجویان بینالمللی هستند، و رزومه را هم تقویت میکنند.
شبکهسازی از طریق لینکدین یا رویدادهای دانشگاهی (مانند Career Fair در استانبول) توصیه میشود. جالب است بدانید دانشجویی ایرانی طی شش ماه اول حضورش در ترکیه، توانست از طریق اراسموس به شرکت بزرگ زیمنس بپیوندد.
بازار کار فارغالتحصیلان ترکیه چگونه است؟
بازار کار فارغالتحصیلان ترکیه پُلی از کار دانشجویی بهسوی اشتغال تماموقت است. ترکیه با نرخ بیکاریِ ۸٫۵درصدی که پایینتر از میانگین اتحادیهٔ اروپاست، فرصتهای زیادی در بخشهای فناوری اطلاعات، گردشگری و مهندسی در اختیار فارغالتحصیلان بینالمللی قرار میدهد.
برای رسیدن از کار دانشجویی به شغلی تماموقت به این توصیههای کاربردی توجه کنید:
- تجربهٔ دانشجویی: ۷۰درصدِ کارفرمایان به تجربههای پارهوقت اهمیت میدهند. برای نمونه، فارغالتحصیلان دانشگاه کوچ اغلب به شرکتهایی بزرگ مانند تُرکسل میروند.
- ویزای کار پس از فارغالتحصیلی: با اخذ این ویزا تا یک سال جستوجوی کار برای فارغالتحصیلان بینالمللی مجاز است. این ویزا اجازه میدهد شغلی با حقوقی حداقل ۲۲۰۰۰ لیر در ماه پیدا کنید.
- بخشهای پُرتقاضا: فناوری اطلاعات (با رشدی ۲۰درصد در سال)، گردشگری (عموماً در آنتالیا)، و آموزش (بیشتر برای مدرسان خارجی) جزو پُرطرفدارترین حوزههای شغلی در ترکیه هستند.
اگر دربارهٔ بازار کار فارغالتحصیلان ترکیه سؤالی دارید، از خدمات مشاورهٔ تخصصی ابرادین استفاده کنید. مشاوران ابرادین همین مسیر را برای مهاجرت تحصیلی طی کردهاند، و اکنون مشغول به تحصیل در ترکیه یا فارغالتحصیل هستند.
چالشهای کار دانشجویی ترکیه چه هستند؟
کار دانشجویی ترکیه فرصتهایی بیشمار برای رشد شخصی و مالیِ متقاضیان فراهم میکند. اما این مسیر با چالشهایی همراه است که مستلزم آگاهی از قبل و برنامهریزی دقیق هستند.
در این بخش از مقالهٔ ابرادین، به بررسیِ اصلیترین چالشهایی این مسیر، از جمله موانع زبانی، تعادل بین کار و تحصیل، و مسائل مالیِ مرتبط با تورم و دستمزدها، میپردازیم.
کتابچه اصطلاحات اپلای 📖
راهنمایی برای شروع مسیر اپلای شما که به صورت رایگان از طریق دکمه زیر قابل دسترس است.👇
کتابچه اپلای ابرادین۱. چالش زبان در کار دانشجویی ترکیه
بر اساس گزارشهای اخیر، حدود ۶۰درصدِ مشاغل پارهوقت در ترکیه، بهویژه در بخشهای خدماتی، دانشگاهی و صنعتی، مستلزم داشتنِ تسلط متوسط تا پیشرفته به زبان ترکی استانبولی هستند.
دانشجویان بینالمللی که از کشورهای غیرترکزبان هستند، اغلب با مشکل در برقراری ارتباط مؤثر در مصاحبهها، تعاملات روزمرهٔ کاری و حتی درک دستورالعملهای شغلی روبهرو میشوند.
برای مثال، مشاغل دانشجویی در استانبول که عمدتاً در کافهها یا مراکز آموزشی هستند را تصور کنید. عدم آشنایی با ترکی استانبولی میتواند فرصتهای استخدامی را تا ۴۰درصد کاهش بدهد. این مسئله نهفقط بر یافتن شغل، بلکه بر کیفیت عملکرد و ادغام اجتماعی هم سایه میافکند.
تورم بالای اقتصادی ترکیه، که در اکتبر ۲۰۲۵ بالغ بر سالیانه ۳۲٫۸۷درصد تعیین شده است، این چالش را تشدید میکند، زیرا دانشجویان ممکن است مجبور به پذیرش مشاغل کمدرآمد بدون نیاز به زبان (مانند کارهای دستی در حوزهٔ گردشگری) شوند، که اغلب با ساعات نامنظم و فشار روانی همراه است.
علاوهبر این، مطالعات نشان میدهند بالغ بر ۲۵درصد از دانشجویان بینالمللی طی همان سال اول تحصیل، بهخاطر موانع زبانی، از ترک تحصیل یا تغییر رشته صرفنظر میکنند!
برای غلبه بر این چالش حتماً در دورههای تومر شرکت کنید. تومر، وابسته به دانشگاههایی معتبر مانند دانشگاه آنکارا و استانبول فنی، برنامههای آموزشی متنوعی از سطوح A1 تا C1 بر اساس چهارچوب CEFR ارائه میدهد. این دورهها شامل کلاسهای حضوری، آنلاین و فشرده (مانند برنامههای تابستانی ۸هفتهای) هستند، و هزینهای حدود ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ لیر دارند.
برای دانشجویان، دانشگاهها اغلب تخفیفهای ۵۰درصدی یا ادغام با برنامههای اراسموس ارائه میدهند. در دانشگاه آیدین استانبول، دانشجویان میتوانند تومر را بهعنوان واحد درسی انتخاب کنند.
۲. چالش تعادل بین کار و تحصیل در ترکیه
ایجاد تعادل بین ساعت کار دانشجویی ترکیه (حداکثر ۲۴ ساعت در هفته) و تعهدات تحصیلی چالشی است که ۳۰درصد از دانشجویان بینالمللی را تحت تأثیر قرار میدهد.
طبق آمارهای موجود از دانشگاههای ترکیه، حدود ۵۷درصدِ دانشجویان رشتهٔ پرستاری که پارهوقت کار میکنند، علائم خستگی مزمن (شامل کاهش تمرکز، اضطراب، و افت معدل) را گزارش کردهاند.
این مسئله در شهرهای شلوغ مانند استانبول تشدید میشود، چون رفتوآمدهای روزانه ممکن است تا دو ساعت طول بکشد! بنابراین دانشجویان اغلب با برنامههایی نامنظم (مانند شیفتهای شبانه در رستورانها) مواجه میشوند که خوابشان را هم مختل میکند.
مطالعهای جدید نشان داده است حدود ۴۵درصد از دانشجویانِ مشغول به کار، سطح تعامل تحصیلی پایینی دارند، که حتی میتواند به ترک تحصیل منجر شود!
مشاورهٔ دانشگاهی، بهعنوان راهکار کلیدی، نقشی مهم در این میان ایفا میکند. مراکز مشاوره در دانشگاههایی مانند مدیپول یا ایستینیه، جلسههای رایگان هفتگی برای مدیریت زمان ارائه میدهند.
برنامهریزی با تکنیک پومودورو (بهطور خلاصه ۲۵ دقیقه کار + ۵ دقیقه استراحت) میتواند بهرهوری را تا ۲۰درصد افزایش بدهد. پیوستن به گروههای حمایتی دانشجویان بینالمللی در ردیت یا لینکدین، تجربیات واقعی را به اشتراک میگذارد و احساس انزوا را کاهش میدهد.
البته دانشگاهها با سیاستهای انعطافپذیر (مانند اجازهٔ غیبت موقت برای شیفتها) میتوانند به دانشجویان در حفظ تعادل کمک کنند، اما مسئولیت اولیه برعهدهٔ خودِ دانشجوست.
۳. چالش مسائل مالی و کار دانشجویی ترکیه
هزینههای زندگی در ترکیه، بهویژه در شهرهای بزرگِ این کشور، چالش مالیِ عمدهای است. حداقل دستمزد در حال حاضر حدود ۲۲۰۰۰ لیر در ماه است، اما برای مشاغل پارهوقت، این رقم به نصف کاهش مییابد.
البته با تورم ترکیه هزینههای مسکن (۵۰۰۰ لیر در استانبول)، خوردوخوراک (۲۰۰۰ لیر)، و حملونقل (۱۰۰۰ لیر) بهسرعت افزایش مییابد، و دانشجویان اغلب فقط ۴۰ تا ۵۰درصد هزینههایشان را میتوانند بهشخصه تأمین کنند.
راهکارهای مؤثر برای رفع این چالش بودجهبندی با اپهایی مانند Mint، انتخاب مشاغلی با مزایای اضافی (مانند وعدهٔ غذایی رایگان در هتلها)، و اخذ بورسیههای جزئیِ دانشگاهی (تا ۵۰۰۰ لیر در ماه) هستند.
جمعبندی
کار دانشجویی در ترکیه نهفقط منبع درآمدی برای کمک به تأمین هزینههای تحصیل و زندگی در این کشور است، بلکه سرمایهای برای آیندهٔ حرفهایِ دانشجویان به شمار میرود.
با رعایت مقررات اجازه کار دانشجویی ترکیه، مدیریت ساعت کار دانشجویی ترکیه، استفاده از مشاغل دانشجویی در استانبول و برنامهریزی برای بازار کار فارغالتحصیلان ترکیه، میتوان از پسِ همهٔ مسائل برآمد.
در نهایت اینکه اگر قصد تحصیل در ترکیه دارید، توصیه میکنیم از پکیجهای پذیرش ابرادین استفاده کنید. این پکیجها متناسب با نیازهای متقاضیان ایرانی طراحی شدهاند تا آنها را سریع و آسان به دانشگاه مورد نظرشان در هر گوشهٔ دنیا برسانند.
